Μνήμη Σεπτεμβρίου 1932

Το Στρατώνι είναι γνωστό για τα Μεταλλεία του και για τον σεισμό που έλαβε χώρα στις 26 Σεπτεμβρίου του 1932 και ώρα 21: 20΄:42΄΄ και τα δυο έχουν σχέση με το Ρήγμα του Στρατωνίου.
Τον περασμένο χρόνο στο φύλλο του Ιουνίου γράψαμε:
Για το επίκεντρο του που καθορίζεται από τις συντεταγμένες:
40.5 Βόρεια και 23.9 Ανατολικά. Για το μέγεθος που ήταν της τάξης: Ms = 7.00 (Papazachos & Papazachou) ή Ms= 6.9 (Ambraseys & Jackson 1998). Υπολογίζεται ότι με αυτήν την τάξη μεγέθους του σεισμού προκλήθηκε σεισμικό ρήγμα (οι κάτοικοι το αποκαλούσαν σχίσμα) μήκους έως 15 km.
Σε πολλά σημεία το σχίσμα είχε πλάτος έως και 2m και βάθος έως 10m. Παράλληλα προς αυτό είχαν αναπτυχθεί δευτερεύουσες εδαφικές ρωγμές μικρότερου μεγέθους. Για φωτεινά φαινόμενα που εκδηλώθηκαν κλάσματα του δευτερόλεπτου πριν την δόνηση. Τότε αποδόθηκαν στην έκρηξη ηφαιστείου το οποίο πιθανολογούσαν ότι βρίσκεται μέσα στον κόλπο της Ιερισσού.
Σήμερα (PAPAZACHOS, PAPADIMITRIOU et all 1984) παρόμοια φωτεινά φαινόμενα τα αποδίδουν στην ανάφλεξη εύφλεκτων αεριών που υπάρχουν εγκλωβισμένα στον χώρο του ρήγματος ή στην τριβή των πετρωμάτων ή σε ηλεκτρομαγνητικά φαινόμενα.
Για τους μετασεισμούς που κράτησαν μέχρι τον Μάιο επομένου έτους. (1933). Τις διαταράξεις του φρεατίου ορίζοντα και της παροχής πηγών (στείρευση πηγών ή αντίθετα αύξηση της ποσότητας του νερού σε πηγές και πηγάδια.). Διαταράξεις των θερμών πηγών (Ν. Απολλωνία, Βόλβη). Κυματοειδείς κινήσεις της θάλασσας (πιθανώς tsunami). Αυτό αποτελεί ένδειξη ότι το επίκεντρο του σεισμού ήταν υποθαλάσσιο, και κατά συνέπεια το ρήγμα επεκτείνεται στο θαλάσσιο χώρο ανατολικότερα.
Τις επόμενες μέρες του σεισμού επικράτησε πανικός . Πολλοί εγκατέλειπαν το Στρατώνι, διότι πίστεψαν σε φήμες ότι θα βουλιάξει η περιοχή και θα πνιγούν.
Στην Θεσσαλονίκη τραγικές υπήρξαν οι αφηγήσεις των εφημερίδων από την ζώνη της καταστροφικής δόνησης κατά την πρώτη και δεύτερη μέρα. Οι πληροφορίες πάλι των εφημερίδων προέρχονταν από τα πρώτα λακωνικά τηλεγραφήματα των διαφορών δημοσιών υπαλλήλων οι οποίοι λόγω κατατρομοκράτησης τους αφηγούνταν φανταστικές καταστροφές όπως, την καταβύθιση της νήσου Αμμουλιανής, εξαφάνισης ολοκλήρων χωριών κ.λ.π.
Στο συγκεκριμένο φύλλο για να δούμε πόση έκταση πήρε το θέμα στα μέσα της τότε εποχής, παραθέτουμε ένα δημοσίευμα της εφημερίδας ΄΄Βραδυνής΄΄, η οποία το δημοσίευσε στις 30 Σεπτεμβρίου του 1932, το αναδημοσίευσε τον Μάρτιο του 1941 και τέλος το αναδημοσίευσε τον Φεβρουάριο του 2008.
Φυσικά και δεν ήταν το μοναδικό έντυπο, αλλά μας έκανε εντύπωση η σπουδή της εφημερίδας να αναδημοσιεύσει το θέμα δυο φορές, η μια μάλιστα κατά την διάρκεια του ελληνοιταλικού πολέμου.

Του Χρ. Δ. Ζαγοράκη – Γεωλόγου