Δεκαπενταύγουστος,η μεγάλη γιορτή της Παναγίας.

Απόστολοι εκ περάτων συναθροισθέντες ενθάδε, Γεθσημανή τω χωρίω, κηδεύσατέ μου το σώμα και συ Υιέ και Θεέ μου, παράλαβέ μου το πνεύμα.

Είναι βέβαιο πως η Παναγία, η μητέρα του Χριστού, είναι το πιο αγαπημένο πρόσωπο από τη χορεία των Αγίων για τους Χριστιανούς. Είναι η μεσίτρια για τους ανθρώπους που υποφέρουν και μεσολαβεί γι’ αυτούς. Είναι η κλίμακα που οδηγεί από τη γη στον ουρανό.
Μεγάλη, αλήθεια, η γιορτή του Δεκαπενταύγουστου κατά την οποία εορτάζεται η Κοίμηση της Θεοτόκου, ήτοι ο θάνατός της. Ωστόσο, για την Ορθοδοξία η Κοίμηση της Παναγίας δεν είναι μέρα θλίψης, γι’ αυτό και παίρνει αυτό τον εορταστικό χαρακτήρα, που όλοι γνωρίζουμε. Γιατί η Παναγία, Μαριάμ κατά κόσμον, δεν εκοιμήθη, αλλά «μετέστη προς την ζωήν, μήτερ, υπάρχουσα της ζωής», δηλαδή ανελήφθη εις τους ουρανούς.
Και να πώς έγιναν τα συγκλονιστικά γεγονότα που αναφέρονται στο θάνατο της Παναγίας σύμφωνα με την εκκλησιαστική μας παράδοση.
Έντεκα χρόνια μετά το σταυρικό θάνατο του Ιησού και την ανάστασή Του, παρουσιάστηκε στην Παναγία, η οποία τότε βρισκόταν στην ηλικία των 59 ετών, ο αρχάγγελος Γαβριήλ για να την προετοιμάσει για το γεγονός της αποδημίας Της. Ο Γαβριήλ της ανακοίνωσε πως σε τρεις ημέρες θα την καλέσει ο Κύριος κοντά του και της πρόσφερε κλάδο φοίνικα. Εκείνη το δέχτηκε με χαρά και πήγε στο όρος των Ελαιών να προσευχηθεί, όπως ακριβώς είχε κάνει ο Ιησούς 11 χρόνια πριν.
Ύστερα επέστρεψε στο σπίτι της, το τακτοποίησε και ετοίμασε το νεκροκρέββατό της και τα σχετικά με την κηδεία της. Τότε κάλεσε τους συγγενείς, τους γείτονες και τις φίλες της και τους ανακοίνωσε τη θέληση του Υιού της. Οι καλεσμένοι, μόλις άκουσαν τη θλιβερή είδηση, άρχισαν να θρηνούν, ιδιαίτερα οι γυναίκες, που την παρακαλούσαν να μην πάψει να τις προστατεύει. Η Παναγία τις διαβεβαίωσε πως θα προσεύχεται και θα φροντίζει από εκεί που θα βρίσκεται για όλο τον κόσμο. Κατόπιν χάρισε τα μοναδικά της υπάρχοντα – δύο φορέματα – σε δύο φίλες της.
Ενώ στο σπίτι συνέβαιναν αυτά, ακούστηκε ξαφνικά μέγας κρότος και πυκνά σύννεφα το σκέπασαν. Τα σύννεφα αυτά έφεραν με θαυμαστό τρόπο τους Αποστόλους, που ήταν διασκορπισμένοι στα πέρατα της γης για να κηρύξουν το λόγο του θεού, για να έρθουν και να τελέσουν την κηδεία της. Ανάμεσα τους ήταν και ο Άγιος Ιερόθεος, ο Άγιος Διονύσιος, ο Άγιος Αθανάσιος και πολλοί άλλοι ιεράρχες, που και οι ίδιοι έμειναν έκπληκτοι από τη θαυματουργή τους μεταφορά.
Όταν οι Άγιοι άκουσαν το θλιβερό άγγελμα για τον επικείμενο θάνατο της Παναγίας, έκλαψαν πικρά, γιατί στο πρόσωπό της έβλεπαν το δάσκαλό τους κι αισθάνονταν παρηγοριά και ανακούφιση. Η Παναγία τους αποχαιρέτησε έναν προς έναν και ξάπλωσε στο νεκρικό της κρεβάτι. Τη στιγμή εκείνη φάνηκε να κατεβαίνει ο ίδιος ο Ιησούς με στρατιά αγγέλων, που παρέλαβε την ψυχή της.
Οι Απόστολοι – έλειπε μόνο ο Θωμάς – σηκώνουν το νεκροκρέββατο και το οδηγούν στον τόπο της ταφής ψάλλοντας ύμνους. Κατά τη μεταφορά στον τάφο έγιναν πολλά θαύματα. Κάποιοι, όμως, άρχοντες των Ιουδαίων προσπάθησαν να ρίξουν το σώμα της Παναγίας, αλλά απωθήθηκαν από το πλήθος του κόσμου.
Τότε συνέβη και το επεισόδιο που το βλέπουμε συχνά να απεικονίζεται σε παραστάσεις της Κοίμησης. Ένας ασεβής νέος προσπάθησε να ρίξει το σώμα της Παναγίας και να το βεβηλώσει, αλλά μόλις το ακούμπησε του κόπηκαν τα χέρια από τους αγκώνες και έμειναν κρεμασμένα επάνω του. Ο νέος, τότε, κατατρομαγμένος δήλωσε μετάνοια και ο Απόστολος Πέτρος τον συμβούλευσε να πλησιάσει στα κομμένα του χέρια. Αμέσως αυτά ενώθηκαν κι ακολούθησε μετανοημένος κι αυτός το σκήνωμα. Τέλος, η ιερή πομπή έφτασε στο χωριό Γεθσημανή, όπου έγινε η ταφή. Επί τρία μερόνυχτα παρέμενε το πλήθος στο μνήμα, όπου ακούγονταν συνεχώς ουράνιες μελωδίες.
Την τρίτη μέρα κατέφθασε καθυστερημένος ο Απόστολος Θωμάς, περίλυπος, που δεν πρόλαβε την ταφή. Για χάρη του οι άλλοι Απόστολοι αποφάσισαν να ανοίξουν τον τάφο για να δει κι εκείνος για τελευταία φορά την Παναγία. Όταν όμως τον άνοιξαν, έμειναν έκπληκτοι: στον τάφο δεν υπήρχε παρά μόνο το φόρεμα και η ζώνη της Παναγίας, η ίδια είχε μεταστεί εις τους ουρανούς.
Από εκεί, όπως το υποσχέθηκε, μεριμνά και προστατεύει τα επίγεια παιδιά της. Το όνομά της έρχεται πρώτο στα χείλη του ανθρώπου για κάθε ευχάριστη και δύσκολη ώρα. Ο μεγαλύτερος αριθμός των εκκλησιών στη χώρα μας και στον κόσμο ολόκληρο είναι αφιερωμένος στη χάρη της. Μεγαλύτερο προσκύνημα το γειτονικό μας Άγιο Όρος, το Περιβόλι της Παναγιάς με τα 20 μεγάλα μοναστήρια του, όπου η παράδοση θέλει μόνη αρχόντισσα Εκείνη στον τόπο αυτό. Αλλά και στην Αγιάσο της Λέσβου και στον Προυσσό και στην Τήνο και στην Πάρο, υπάρχουν πανελλήνια προσκυνήματα.
Η μεγάλη αγάπη των πιστών έκανε ώστε να της δώσουν δεκάδες προσωνύμια: είναι η Πορταϊτισσσα, η Κουκουζέλισσα, η Παραμυθία, η Ελαιοβρύτισσα, η Οδηγήτρια, η Δεξιοκραττούσα, η Τριχερούσα, της Φοβεράς Προστασίας, η Γαλακτοτροφούσα, η Δακρυροούσα, η Γοργοεπήκοος, η Γλυκοφιλούσα, η Παντάνασσα, η Πλατυτέρα, η Βρεφοκρατούσα, η Κτητόρισσα, η Γουμένισσα, η Βηματάρισσα, η Παναγούδα και τόσα άλλα.
Χίλιες ονομασίες και χίλιοι ύμνοι για το πιο αγαπημένο πρόσωπο, τη μάνα ολονών. Ο υμνογράφος δεν βρίσκει λόγια για να την υμνήσει:

Χρυσοπλοκώτατε πύργε και δωδεκάτειχε πόλις, ηλιοστάλακτε θρόνε, καθέδρα του Βασιλέως, ακατανόητον θαύμα, πώς γαλουχείς τον Δεσπότην;

Και σε μεσίτριαν έχω προς τον φιλάνθρωπον θεόν, μη μου ελέγξεις τας πράξεις ενώπιον των Αγγέλων. Παρακαλώ σε, Παρθένε, βοήθησόν μοι εν τάχει.


Δέσποινα Στυλιανίδου - Φιλόλογος