ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΓΝΩΜΗΣ

ΦΑΡΕΝΑΪΤ 400ο

«Όπου καίνε βιβλία,
θα κάψουν και ανθρώπους»
Χάϊνε

Με την ευκαιρία μιας πρόσφατης πληροφορίας από τα τηλεοπτικά μέσα για το τέλος της σχολικής χρονιάς, σχετικά με την τύχη των βιβλίων και συγκεκριμένα με το κάψιμο τους από τους σπουδαστές, ιδιαίτερα τους τελειόφοιτους, δράττομαι της ευκαιρίας να μιλήσω για το καθεστώς που κυριαρχούσε τα χρόνια που εμείς καθόμαστε στα θρανία.
Παρενθετικά σημειώνω πως η μηνιαία εφημερίδα του Πολιτιστικού Συλλόγου Στρατωνίου «Νεικοπτελέμα», εκτός των πληροφοριών για τους τοπικούς παράγοντες και τα δρώμενα του Στρατωνίου, έχει το προνόμιο να ενημερώνει τον αναγνώστη και για τις φιλολογικές τάσεις κάθε εποχής. Αυτό οφείλεται κυρίως στους συνεργάτες της, που έχουν τις ανησυχίες και την ευαισθησία να το πράττουν.
Το θέμα αυτού του κειμένου είναι επίκαιρο, αλλά αναλογίζομαι τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες που αντιμετώπιζαν τότε οι γονείς μας, που
ήλπιζαν να δουν τα παιδιά τους να προοδεύουν στο μέλλον και να κατακτούν μία καλή θέση στο κοινωνικό σύνολο. Όταν, λοιπόν, εμείς οι τότε σπουδαστές περνούσαμε στη ανώτερη τάξη κατόπιν επιτυχών προφορικών και γραπτών εξετάσεων, τα βιβλία μας τα πουλούσαμε στους μικρότερους από μας μαθητές. Με αυτά τα χρήματα αγοράζαμε τα νέα βιβλία, που μας ήταν απαραίτητα
Εδώ πρέπει να υπογραμμίσω τη μεγάλη σημασία που δίναμε στο βιβλίο, έστω και παλαιό, σε σχέση με το σημερινό απαράδεκτο καθεστώς του καψίματος του.
Μία φανταστική κινηματογραφική ταινία πριν από αρκετά χρόνια, προφητική θα έλεγα, επαληθεύτηκε εκ των υστέρων από μερικούς επιπόλαιους σημερινούς σπουδαστές.
Πρόκειται για την ταινία ΦΑΡΕΝΑΪΤ 400ο (Δανιήλ Γαβριήλ Φαρενάϊτ.) Η πλοκή της ταινίας αυτής περιστρεφόταν σύμφωνα με το σενάριο γύρω από ένα απολυταρχικό καθεστώς μιας φανταστικής χώρας, όπου τα βιβλία είχαν απαγορευτεί και είχαν τεθεί εκτός νόμου (ιδέ ποτοαπαγόρευση). Αποφασίστηκε λοιπόν, να καούν όλα τα βιβλία στην πυρά!!! Κάτι σαν την Ιερά Εξέταση.
Ο βωμός του καψίματος ήταν Φαρενάϊτ 400ο. Τα μάζευαν σε στοίβες και τα έβαζαν φωτιά σε δημόσιο χώρο, σε κοινή θέα, προς «γνώσιν και συμμόρφωσιν».
Εδώ ας θυμηθούμε και τη θλιβερή ιστορία του καψίματος της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, γεγονός που συγκλόνισε τον κόσμο και στέρησε την ανθρωπότητα από τη σοφία, που περιείχαν.
Επανέρχομαι όμως. Στην ταινία που αναφέρθηκα υπήρχαν και υγιείς πνευματικά άνθρωποι, που βρήκαν τον τρόπο να σώσουν το περιεχόμενο των σημαντικότερων βιβλίων αποστηθίζοντας τα από μνήμης. Έτσι κάθε άτομο που αποστήθιζε ένα από αυτά, έστω και δύο, αν είχαν δυνατή μνήμη, ονομαζόταν με τον τίτλο του βιβλίου.
Οι λάτρεις του βιβλίου, όταν ήθελαν … να διαβάζουν ένα από αυτά, καλούσαν τον άνθρωπο – βιβλίο και τους «διάβαζε» από μνήμης το βιβλίο
Με τα λόγια αυτά καταθέτω τη διαμαρτυρία μου για το κάψιμο των βιβλίων από σύγχρονους μαθητές, που δεν έχουν τίποτε ουσιαστικότερο να κάνουν από το να μετατρέπονται σε μικρούς Νέρωνες. Scripta manent, τα γραπτά μένουν έλεγαν οι Λατίνοι και από τα βιβλία αντλούμε τις γνώσεις που είναι απαραίτητες για την εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, που βελτιώνουν συνεχώς τη ζωή μας. Ας τα διαφυλάξουμε ως κόρην οφθαλμού, δεν είναι ισότιμα με τους υπολογιστές. Οι υπολογιστές είναι παράγωγα του βιβλίου.




Ιωσήφ Φραντζεσκάκης