«Ορφανών προστάτην Σε και χηρών, πεινώντων τροφέα,
πενομένων τε πλουτιστήν, αιχμαλώτων ρύστην, πλεόντων τε
σωτήρα, κεκτήμεθα τρισμάκαρ, σοφέ Νικόλαε»
πενομένων τε πλουτιστήν, αιχμαλώτων ρύστην, πλεόντων τε
σωτήρα, κεκτήμεθα τρισμάκαρ, σοφέ Νικόλαε»
-Αη - Νικόλας σε βουνό;
Αυτή την απορία ακούς, όταν μιλάς για τον Αη Νικόλα μας.
-Ναι, γιατί ο Αη – Νικόλας ο δικός μας δεν είναι κτισμένος κοντά στη θάλασσα, αλλά ψηλά στο βουνό. Από τη χαράδρα του, λίγο παρακάτω απ’ την κορυφή του Αργυρόλοφου, ασκεί «υψηλή» επιστασία σε όλη την περιοχή. Κι οι άνθρωποι, όταν τον μελετήσουν, υψώνουν το βλέμμα προς τα πάνω πραγματώνοντας τον όρο άνθρωπος, που σημαίνει άνω θρώσκω, ήτοι κοιτώ προς τα πάνω, τα υψηλά και τα μεγάλα.
Πολλά έγραψα στο βιβλίο « Η δέσποινα του Στρατονιού» για τα συναισθήματα που μας γεννούσε από μικρά παιδιά η πορεία προς τον Άγιο και η εμπειρία της πνευματικής επικοινωνίας που είχαμε με την παλιά εκκλησία του Αγίου. Αλλά και τις χαρές που μας χάριζε η ομορφιά της φύσης που τον περιβάλλει, η ηρεμία που πλημμύριζε την ψυχή μας και οι γευστικές απολαύσεις των εδεσμάτων που φέρναμε μαζί μας.
Ο Αη – Νικόλας, ο προστάτης των χηρών και των ορφανών, των «πλεόντων εν θαλάσση», των θαλασσόπληκτων ναυτικών μας, υπήρξε αρχιεπίσκοπος στα Μύρα της Λυκίας, περιοχή της Μικράς Ασίας.
Οι άπειρες φιλανθρωπίες του και οι θαυματουργικές επεμβάσεις του τον κατέστησαν Άγιο εν ζωή. Τάφηκε στο ναό του στα Μύρα, αλλά τα οστά του εκλάπησαν από Σταυροφόρους και μεταφέρθηκαν στο Μπάρι της Ιταλίας. Τα πάμπολλα θαύματα που έγιναν εκεί, έκαναν τους Ιταλούς και γενικότερα τους Ευρωπαίους να τον λατρεύουν την Πρωτοχρονιά, όπως εμείς τον Άγιο Βασίλειο, ως αυτόν που φέρνει τα δώρα.
Πριν λίγες μέρες ο ακούραστος και γενναιόδωρος ξάδερφος μου, Γιώργος Σακαλής, έκανε σε μένα προσωπικά, αλλά πιστεύω και σε όλους σας μέσω της εφημερίδας, ένα ανεκτίμητο δώρο: τη φωτογραφία της παλιάς εικόνας του Αγίου, που φυλάσσεται στη Στρατονίκη. Καιρό τώρα τον παρακινούσα γι’ αυτό, κι εκείνος πήγε στον ιερέα της Στρατονίκης και ζήτησε να φωτογραφίσει την εικόνα του. Αυτή είναι μία ανεκτίμητη ευλογία, γιατί η εικόνα αυτή είναι θαυματουργή. Πάρα πολλές είναι οι θαυματουργικές επεμβάσεις του Αγίου όπως αυτή που κατέγραψε για την εφημερίδα η Κατερίνα Καρασμάνη και θα ήταν ωραίο ν’ αναφερθούμε σε κάποιες απ’ αυτές μελλοντικά. Η εικόνα αυτή έχει διαστάσεις 20 Χ 30 cm περίπου και η απεικόνιση του Αγίου σ’ αυτήν διαφέρει από άλλες νεότερες. Εδώ ο Άη – Νικόλας παρουσιάζεται έντονα μελαχρινός και λιπόσαρκος, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του Αγίου όπως τα διασώζει η παράδοση. Δεν κοιτάει, ως συνήθως, μπροστά, αλλά το βλέμμα του στρέφεται προς τα δεξιά. Γενικά η απεικόνισή του δείχνει παλιό τρόπο απόδοσης της μορφής του Αγίου.
Ας θυμηθούμε, λοιπόν, το ιστορικό της εύρεσης της θαυματουργής εικόνας του. Μπροστά στη σημερινή εκκλησία υπάρχει πινακίδα που αναφέρει πως βρέθηκε κτητορική επιγραφή για τον παλαιό ναό, που δηλώνει έτος ίδρυσης το 1818.
Για την εύρεση της εικόνας άκουσα από παλιούς ανθρώπους την ακόλουθη ιστορία:
Ένας βοσκός από τη Στρατονίκη, ο Θανάσης Σακαλής, προπάππους του Γιώργου, έβοσκε τα γίδια του – ανερχόταν σε εκατοντάδες - στις πλαγιές κάτω απ’ τη Στρατονίκη και τα ραχώνια του Αγίου Νικόλαου. Μια πικρή προσωπική ιστορία έκανε το Θανάση να μην ξανακατεβεί στο χωριό και να μείνει για όλη του τη ζωή στα βουνά βόσκοντας το κοπάδι του.
Ένα βράδυ είδε ένα φως στη χαράδρα του Αη – Νικόλα, μέσα στο δάσος με τις βαλανιδιές. Του φάνηκε πολύ περίεργο και πήγε τη μέρα από κοντά να δει. Δεν είδε τίποτε. Κάθε βράδυ όμως το φως έλαμπε στο ίδιο σημείο. Ο Θανάσης πλησίασε κοντύτερα και εντόπισε το σημείο. Το φως έβγαινε απ’ την κουφάλα μιας γέρικης βαλανιδιάς. Καθάρισε τα φύλλα και τα χώματα κι εκεί βρήκε την εικόνα τυλιγμένη σε ένα χοντρό ύφασμα.
Με ένα παραβοσκό του ειδοποίησε τον παπά της Στρατονίκης για το εύρημα του και ήρθαν με κόσμο και την πήραν. Τρεις φορές την πήραν, αλλά και τις τρεις φορές η εικόνα ξαναγύρισε πίσω, μέχρι που ο ίδιος ο Άη – Νικόλας παρουσιάστηκε σε όνειρο του ιερέα και του είπε με αυστηρό τόνο πως στον τόπο που βρέθηκε η εικόνα ήθελε την εκκλησία του.
Έτσι έγινε η παλιά αξέχαστη για όλους μας, εκκλησία του Αγίου, που τόσες συγκινήσεις μας πρόσφερε. Την παλιά, άλλωστε, βαλανιδιά την προλάβαμε κι εμείς στα παιδικά μας χρόνια. Με τα χρόνια κατέρρευσε από βαθιά γεράματα.
Είναι γνωστό σε όλους πως η παλιά αυτή εκκλησία δυστυχώς γκρεμίστηκε και τη θέση της, πήρε μια καινούργια. Εμείς, όσο κι αν πικραθήκαμε με το γκρέμισμα της παλιάς αγαπούμε κι αυτή τη νέα κατοικία του Αγίου. Είναι, άλλωστε, κτισμένη επάνω στον καθαγιασμένο παλαιό ναό. Και σ’ αυτή την εκκλησία ίδια είναι η Χάρη του Αγίου. Η Χάρη του Άη – Νικόλα, του προστάτη των φτωχών και των ορφανών, του προστάτη όλων των ανθρώπων της θαλασσοδαρμένης χώρας μας.
Αυτή την απορία ακούς, όταν μιλάς για τον Αη Νικόλα μας.
-Ναι, γιατί ο Αη – Νικόλας ο δικός μας δεν είναι κτισμένος κοντά στη θάλασσα, αλλά ψηλά στο βουνό. Από τη χαράδρα του, λίγο παρακάτω απ’ την κορυφή του Αργυρόλοφου, ασκεί «υψηλή» επιστασία σε όλη την περιοχή. Κι οι άνθρωποι, όταν τον μελετήσουν, υψώνουν το βλέμμα προς τα πάνω πραγματώνοντας τον όρο άνθρωπος, που σημαίνει άνω θρώσκω, ήτοι κοιτώ προς τα πάνω, τα υψηλά και τα μεγάλα.
Πολλά έγραψα στο βιβλίο « Η δέσποινα του Στρατονιού» για τα συναισθήματα που μας γεννούσε από μικρά παιδιά η πορεία προς τον Άγιο και η εμπειρία της πνευματικής επικοινωνίας που είχαμε με την παλιά εκκλησία του Αγίου. Αλλά και τις χαρές που μας χάριζε η ομορφιά της φύσης που τον περιβάλλει, η ηρεμία που πλημμύριζε την ψυχή μας και οι γευστικές απολαύσεις των εδεσμάτων που φέρναμε μαζί μας.Ο Αη – Νικόλας, ο προστάτης των χηρών και των ορφανών, των «πλεόντων εν θαλάσση», των θαλασσόπληκτων ναυτικών μας, υπήρξε αρχιεπίσκοπος στα Μύρα της Λυκίας, περιοχή της Μικράς Ασίας.
Οι άπειρες φιλανθρωπίες του και οι θαυματουργικές επεμβάσεις του τον κατέστησαν Άγιο εν ζωή. Τάφηκε στο ναό του στα Μύρα, αλλά τα οστά του εκλάπησαν από Σταυροφόρους και μεταφέρθηκαν στο Μπάρι της Ιταλίας. Τα πάμπολλα θαύματα που έγιναν εκεί, έκαναν τους Ιταλούς και γενικότερα τους Ευρωπαίους να τον λατρεύουν την Πρωτοχρονιά, όπως εμείς τον Άγιο Βασίλειο, ως αυτόν που φέρνει τα δώρα.
Πριν λίγες μέρες ο ακούραστος και γενναιόδωρος ξάδερφος μου, Γιώργος Σακαλής, έκανε σε μένα προσωπικά, αλλά πιστεύω και σε όλους σας μέσω της εφημερίδας, ένα ανεκτίμητο δώρο: τη φωτογραφία της παλιάς εικόνας του Αγίου, που φυλάσσεται στη Στρατονίκη. Καιρό τώρα τον παρακινούσα γι’ αυτό, κι εκείνος πήγε στον ιερέα της Στρατονίκης και ζήτησε να φωτογραφίσει την εικόνα του. Αυτή είναι μία ανεκτίμητη ευλογία, γιατί η εικόνα αυτή είναι θαυματουργή. Πάρα πολλές είναι οι θαυματουργικές επεμβάσεις του Αγίου όπως αυτή που κατέγραψε για την εφημερίδα η Κατερίνα Καρασμάνη και θα ήταν ωραίο ν’ αναφερθούμε σε κάποιες απ’ αυτές μελλοντικά. Η εικόνα αυτή έχει διαστάσεις 20 Χ 30 cm περίπου και η απεικόνιση του Αγίου σ’ αυτήν διαφέρει από άλλες νεότερες. Εδώ ο Άη – Νικόλας παρουσιάζεται έντονα μελαχρινός και λιπόσαρκος, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του Αγίου όπως τα διασώζει η παράδοση. Δεν κοιτάει, ως συνήθως, μπροστά, αλλά το βλέμμα του στρέφεται προς τα δεξιά. Γενικά η απεικόνισή του δείχνει παλιό τρόπο απόδοσης της μορφής του Αγίου.
Ας θυμηθούμε, λοιπόν, το ιστορικό της εύρεσης της θαυματουργής εικόνας του. Μπροστά στη σημερινή εκκλησία υπάρχει πινακίδα που αναφέρει πως βρέθηκε κτητορική επιγραφή για τον παλαιό ναό, που δηλώνει έτος ίδρυσης το 1818.Για την εύρεση της εικόνας άκουσα από παλιούς ανθρώπους την ακόλουθη ιστορία:
Ένας βοσκός από τη Στρατονίκη, ο Θανάσης Σακαλής, προπάππους του Γιώργου, έβοσκε τα γίδια του – ανερχόταν σε εκατοντάδες - στις πλαγιές κάτω απ’ τη Στρατονίκη και τα ραχώνια του Αγίου Νικόλαου. Μια πικρή προσωπική ιστορία έκανε το Θανάση να μην ξανακατεβεί στο χωριό και να μείνει για όλη του τη ζωή στα βουνά βόσκοντας το κοπάδι του.
Ένα βράδυ είδε ένα φως στη χαράδρα του Αη – Νικόλα, μέσα στο δάσος με τις βαλανιδιές. Του φάνηκε πολύ περίεργο και πήγε τη μέρα από κοντά να δει. Δεν είδε τίποτε. Κάθε βράδυ όμως το φως έλαμπε στο ίδιο σημείο. Ο Θανάσης πλησίασε κοντύτερα και εντόπισε το σημείο. Το φως έβγαινε απ’ την κουφάλα μιας γέρικης βαλανιδιάς. Καθάρισε τα φύλλα και τα χώματα κι εκεί βρήκε την εικόνα τυλιγμένη σε ένα χοντρό ύφασμα.
Με ένα παραβοσκό του ειδοποίησε τον παπά της Στρατονίκης για το εύρημα του και ήρθαν με κόσμο και την πήραν. Τρεις φορές την πήραν, αλλά και τις τρεις φορές η εικόνα ξαναγύρισε πίσω, μέχρι που ο ίδιος ο Άη – Νικόλας παρουσιάστηκε σε όνειρο του ιερέα και του είπε με αυστηρό τόνο πως στον τόπο που βρέθηκε η εικόνα ήθελε την εκκλησία του.
Έτσι έγινε η παλιά αξέχαστη για όλους μας, εκκλησία του Αγίου, που τόσες συγκινήσεις μας πρόσφερε. Την παλιά, άλλωστε, βαλανιδιά την προλάβαμε κι εμείς στα παιδικά μας χρόνια. Με τα χρόνια κατέρρευσε από βαθιά γεράματα.
Είναι γνωστό σε όλους πως η παλιά αυτή εκκλησία δυστυχώς γκρεμίστηκε και τη θέση της, πήρε μια καινούργια. Εμείς, όσο κι αν πικραθήκαμε με το γκρέμισμα της παλιάς αγαπούμε κι αυτή τη νέα κατοικία του Αγίου. Είναι, άλλωστε, κτισμένη επάνω στον καθαγιασμένο παλαιό ναό. Και σ’ αυτή την εκκλησία ίδια είναι η Χάρη του Αγίου. Η Χάρη του Άη – Νικόλα, του προστάτη των φτωχών και των ορφανών, του προστάτη όλων των ανθρώπων της θαλασσοδαρμένης χώρας μας.
Δ. Στυλιανίδου - Φιλόλογος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου